'Gaeilge á labhairt go forleathan sa Ghaeltacht i gcónaí'- Carey

CREIDEANN AIRE na Gaeltachta, Pat Carey, go léiríonn figiúirí Scéim Labhairt na Gaeilge go bhfuil an teanga “á labhairt go forleathan…

CREIDEANN AIRE na Gaeltachta, Pat Carey, go léiríonn figiúirí Scéim Labhairt na Gaeilge go bhfuil an teanga “á labhairt go forleathan sa Ghaeltacht i gcónaí agus ar a dtoil ag lear mór den dream óg”. Tugann an scéim cabhair airgid do theaghlaigh Ghaeltachta a bhfuil Gaeilge mar ghnáth-theanga labhartha acu.

De réir thorthaí na scéime don bhliain scoile 2009/2010 a d’fhoilsigh Carey inné, rinne 3,355 teaghlach Gaeltachta iarraidh ar dheontas. Shocraigh an Roinn ar dheontas iomlán (€260) a bhronnadh ar 2,326 teaghlach, ar dheontas laghdaithe (€130) a thabhairt do 449 teaghlach; diúltaíodh 520 ar fad agus tá 60 iarratas faoi scrúdú go fóill.

Ba as Gaillimh a tháinig an líon ba mhó iarratas. Lorg 1,292 teaghlach deontas; fuair 1,044 acu sin deontas iomlán; fuair 118 deontas laghdaithe; dhiúltaigh an Roinn 100 iarratas agus bhí 30 iarratas le scrúdú.

Ba é Dún na nGall an dara contae ba mhó ó thaobh iarratas de. Chuir 1,132 teaghlach isteach ar an scéim; thuill 795 teaghlach deontas iomlán; 150 a fuair deontas laghdaithe; diúltaíodh do 169 agus bhí 18 fós faoi staidéar.

READ MORE

Fuair 245 teaghlach i gCiarraí deontas iomlán agus 61 deontas laghdaithe. Dhiúltaigh an Roinn deontas ar bith a thabhairt do 67 teaghlach agus bhí iarratas amháin le meas go fóill.

Thuill 104 teaghlach i gCorcaigh deontas iomlán; 32 a thuill deontas laghdaithe agus diúltú a fuair 31 iarratas.

Fuair 65 teaghlach i bPort Láirge deontas iomlán; 14 a fuair deontas laghdaithe agus 10 a bhí sa líon diúltaithe. 38 teaghlach sa Mhí a shaothraigh deontas iomlán; 14 a thuill ceann laghdaithe agus 13 a fuair diúltú glan. Fuair 35 teaghlach i Maigh Eo deontas iomlán; 60 deontas laghdaithe; diúltaíodh do 130 teaghlach agus bhí 11 iarratas faoi chaibidil.

Dúirt Carey go raibh gliondar air gur éirigh le formhór na dteaghlach a rinne iarratas faoin scéim deontas a fháil agus “cruthúnas” a bhí sa socrú sin go raibh an teanga á labhairt fud fad na Gaeltachta. Mar sin féin, ní thiocfadh le dream ar bith luí siar ar na maidí rámha chomh fada agus a bhain sé le forbairt na teanga mar mheán cumarsáide pobail agus teaghlaigh sa cheantar.

Bhí na figiúirí “seasmhach go maith,” a dúirt sé. (Rinne 3,518 teaghlach iarratas faoin scéim don scoilbhliain 2007/08). Ach dúirt Carey gur thug taighde sa Staidéar Cuimsitheach Teangeolaíoch ar Úsáid na Gaeilge sa Ghaeltacht le fios go raibh “práinn” i gceist le stádas na teanga sa Ghaeltacht.

Ba é an rud ba thábhachtaí anois Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge a chur i bhfeidhm a luaithe agus a b’fhéidir. Bheadh cuspóirí na straitéise bunaithe ar an chur chuige ab fhearr ó thaobh phleanáil na teanga agus na sochtheangeolaíochta. Ba é a rún leanstan den scéim don scoilbhliain 2010-11 ach thiocfadh dó go ndéanfaí “athdhearadh” uirthi le deimhniú go mbeadh sí ag teacht le haidhmeanna agus cur chuige na straitéise 20 bliain.